Peer mediation: voor en door leerlingen

Scholen zijn van nature plekken waar regelmatig conflicten voorkomen, van een opstootje op het schoolplein tot langdurige ruzies tussen klasgenoten. Voor dit soort conflicten is er school mediation en steeds vaker wordt peer mediation ingezet als een succesvolle vorm van conflictbemiddeling.

Peer mediation verschilt op één belangrijk punt van probleemoplossende mediation in het onderwijs: de mediator is een ‘gelijke’ (peer). Op scholen die meedoen aan peermediationprogramma’s worden een aantal leerlingen opgeleid om de rol van peermediator op zich te nemen. Zij leren diverse mediationtechnieken, meestal volgens dezelfde methode als bij probleemoplossende mediation (de meest voorkomende vorm van mediation). Als dat nodig is, kunnen zij bemiddelen bij conflicten op school.

Hoe verloopt peer mediation?

Peermediation verloopt volgens vrijwel dezelfde procedure als probleemoplossende mediation in het onderwijs, alleen komt het initiatief van de leerlingen zelf. Als er een conflict ontstaat nemen de conflicterende partijen contact op met de leerling-mediator, of de leerling-mediator komt zelf in actie. De leerling-mediator is neutraal en heeft geen belang bij de uitkomst van het conflict. De peermediation vindt plaats op vrijwillige basis en is vertrouwelijk.

Het mediation proces:

• Er ontstaat een conflict: de peermediator wordt ingeschakeld.
• De mediator zorgt voor een omgeving waar de partijen op vertrouwelijke wijze met elkaar kunnen communiceren.
• De mediator zorgt ervoor dat de communicatie tussen de partijen weer hersteld wordt: de mediator let er op dat de partijen elkaar respectvol behandelen en elkaar uit laten spreken.
• De mediator zorgt ervoor dat de partijen elkaars belangen begrijpen en daar ook rekening mee houden.
• Als de communicatie is hersteld, kan worden begonnen met het zoeken naar een oplossing. Bijvoorbeeld door te brainstormen over de verschillende mogelijkheden, of door te onderhandelen, waarbij de verschillende belangen tegen elkaar worden afgewogen.
• Als er een oplossing is gevonden waar beide partijen zich in kunnen vinden wordt deze op papier gezet en door alle betrokkenen ondertekend.
• Na enkele weken wordt de oplossing geëvalueerd.

Voordelen van peermediation

• Lage kosten: peermediation kost vrijwel niks. Als de leerlingen eenmaal zijn opgeleid kunnen zij zelfstandig de voorkomende conflicten oplossen.
• Leerlingen delen elkaars belevingswereld. Omdat zij hetzelfde referentiekader hebben, kunnen zij zich goed inleven in de conflicterende partijen en zij zullen als ervaringsdeskundige ook sneller door hen geaccepteerd worden.
• Peermediation leidt tot een snelle en duurzame oplossing van conflicten op school.
• Scholieren leren al op jonge leeftijd omgaan met conflicten: een vaardigheid die zij de rest van hun leven kunnen gebruiken.

Conflict op school

Het is normaal dat er conflicten voorkomen op school, en de meeste conflicten worden vanzelf opgelost. Toch vormt peermediation een belangrijke aanvulling op het lesprogramma. Conflicten veroorzaken over het algemeen veel onrust. Leerlingen gaan met minder plezier naar school en behalen minder goede resultaten. In een peermediationprogramma leren zij al op jonge leeftijd bewust omgaan met conflicten. Hierdoor wordt escalatie voorkomen. Bovendien leren zij vaardigheden die ze de rest van hun leven kunnen inzetten. Steeds meer scholen kiezen daarom voor peermediation.

Vereniging mediation door leerlingen

De Vereniging Mediation door Leerlingen is speciaal opgericht om leerlingen vaardigheden te leren waarmee ze kunnen omgaan met conflictsituaties. In een lesprogramma leren zowel leerkrachten als leerlingen conflicten op een constructieve manier te benaderen. Op iedere school wordt een aantal leerlingen opgeleid tot leerlingmediator. Als er ruzie ontstaat, zijn zij de aangewezen persoon om in te grijpen.

Peer mediation: voor wie?

Peer mediation onderwijs wordt ingezet vanaf groep 6 op de basisschool en in het voortgezet onderwijs. Uit de praktijk blijkt peer mediation een positief effect heeft op het sociale klimaat op en rondom de school. Deze vorm van mediation onderwijs wordt onder andere gebruikt om pestgedrag tegen te gaan en bevordert de participatie in leer- en groepsprocessen. Door middel van deze vorm van school mediation leren scholieren al op jonge leeftijd hoe ze kunnen omgaan met conflicten: een vaardigheid die ze de rest van hun leven kunnen inzetten. Daarom: peermediation, hoe eerder hoe beter.